Lý Thái Tông thương hiệu húy là Lý Phật Mã, có tên khác là Lý Đức chính (sách An nam giới chí lược của tác giả người china Lê Tắc cũng chép thương hiệu húy của Lý Thái Tông là Lý Đức Chính), sinh ngày 26 mon 6 năm Canh Tý (1000), là bé trưởng của vua Lý Công Uẩn. Vào Đại Việt sử ký kết toàn thư còn chép lại câu chuyện về Lý Phật Mã lúc mới sinh gắng này: Lý Phật Mã sinh ra đã có 7 nốt ruồi xếp ngoài ra chòm sao Thất Tinh (chòm Bắc Đẩu) sinh hoạt sau gáy. Lúc ấy, ở đậy Trường Yên bao gồm con trâu đùng một phát thay sừng. Người chủ sở hữu của con trâu đem làm băn khoăn lo lắng lắm vì cho rằng đó là điềm xấu. Gồm một thầy tướng ở ước Đông đi qua, cười mà nói: “Đấy là điềm đổi mới, liên can gì mang lại nhà anh mà lo”. Bấy giờ, chủ nhân của bé trâu new hết lo. Sau này, trái đúng bên Tiền Lê bị mục ruỗng, núm sự có đổi mới khi công ty Lý lên cố kỉnh quyền trị bởi thiên hạ.
Bạn đang xem: Bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta
Vua Lý Thái Tông
Lý Phật Mã được lập có tác dụng thái tử năm 1012, được phong chức Khai Thiên Vương cùng được Lý Thái Tổ đến lập tủ ở ko kể nội cung để giao lưu giữ với quan tiền lại, dân chúng, tích lũy tay nghề và vốn sống. Thời hạn này, thái tử Lý Phật Mã nhiều lần được giao lãnh trọng trách cầm quân dẹp loạn cùng lập được không ít công lớn.
Năm 1928, Lý Thái Tổ băng hà. Còn còn chưa kịp làm lễ táng mang đến vua cha, cha hoàng tử là Võ Đức Vương, Dực Thánh Vương và Đông thiết yếu Vương đã kéo quân vây thành hòng tranh ngôi cùng với anh trai là thái tử Khai Thiên Vương. Khi quân của thái tử với quân bạo loạn của tía hoàng tử cạnh bên trận, Võ vệ tướng tá quân Lê Phụng phát âm bèn tuốt kiếm chỏ phương diện Võ Đức Vương mà lại mắng rằng: “Các tín đồ dòm ngó ngôi cao, khi dể Tự quân, trên quên ơn tiên đế, bên dưới trái nghĩa vua tôi. Vậy, Phụng gọi xin dưng nhát gươm này”. Dứt lời, Phụng hiểu thúc ngựa xông tới chém Võ Đức Vương bị tiêu diệt tại trận. Hai hoàng tử sót lại cả gớm bèn xin hàng. Là bạn khoan dung, Lý Thái Tông ko trách tội nhì em, lại cho phục chức vị như cũ.
Để kiêng cảnh “nồi domain authority nấu thịt” tái diễn không mong muốn một lần nữa, Lý Thái Tông định lệ mỗi năm bá quan lại văn võ đề nghị đến đền Đồng Cổ (Yên Thái, Hà Nội) thực hiện nghi lễ tuyên thề: “Làm con buộc phải hiếu, có tác dụng tôi đề xuất trung. Ai bất hiếu, bất trung, xin quỷ thần có tác dụng tội”. Fan nào chưa đến thi hành nghi lễ tuyên thề này sẽ ảnh hưởng phạt tiến công 50 trượng.
Vốn đươc rèn rũa trường đoản cú tấm bé, tài võ bị, lược thao của Lý Thái Tông nức tiếng ngay sát xa. Phàm là giặc Chiêm Thành quấy rồi hay giặc cỏ nổi loạn phần đa bị Lý Thái Tông nắm quân dẹp yên. Năm 1044, giặc Chiêm Thành quấy rầy vùng biên, Lý Thái Tông vắt quân đánh thẳng vào kinh kì Chiêm Thành, chém chết vua Chiêm. Từ ấy, phạm vi hoạt động được yên ổn. Ở vùng biên giới phía Bắc, chúng ta Nùng dấy quân làm cho phản, trường đoản cú xưng hoàng đế, từ bỏ lập quốc hiệu, lại xua quân quấy phá khiến cho dân chúng không được yên. Lý Thái Tông bèn đích thân cụ quân dẹp loạn, bắt được kẻ cầm đầu là Nùng Tốn Phúc và vk con hắn về gớm trị tội. Riêng bao gồm Nùng Trí Cao chạy thoát, lại nối gót phụ thân làm phản, vẫn xưng đế và chiếm đất làm càn. Lý Thái Tông bèn sai fan đi đánh, bắt được Trí Cao. Để tỏ lòng khoan dung, Thái Tông tha chết cho Trí Cao, phong cho chức Quảng Nguyên Mục, tước Thái Bảo. Nhưng Trí Cao vẫn ngầm nuôi mộng xưng đế. Năm 1048, Trí Cao lại xưng là Nhân Huệ hoàng đế, bị tướng mạo triều đình là Quách Thịnh Dật tấn công chạy dạt sang đất Trung Quốc. Tại đây, Trí Cao nuốm quân đánh chiếm Ung Châu với 8 châu không giống thuộc vùng Quảng Đông, Quảng Tây của nhà Tống.
Sử gia nước ta ghi chép lại sự kiện này như sau: Bấy giờ, vua Tống mong nhờ Đại Việt đưa ra viện tiến tiến công Trí Cao. Mà lại đại tướng Địch Thanh can gián: “Mượn binh không tính để trừ giặc trong chẳng cần là vấn đề hay. Bởi vì Trí Cao giày phá nhị châu, không khắc chế nổi, phải nhờ binh nước ngoài viện. đưa thử binh ấy nhân đó mà làm loàn thì ta biết đem gì cơ mà chế ngự? Vậy xin bãi viện binh của Giao Chỉ”. Vua Tống nghe theo, bèn xuống chiếu đình chỉ viện binh hỗ trợ của Đại Việt. Nhưng mà nhà Tống cần sử dụng kế gì cũng không dẹp yên được giặc Nùng. Cuối cùng, may nhờ vào dân Đại Lý bắt được Nùng Trí Cao chém đầu, đơn vị Tống new được yên.
Về kế sách trị nước, Lý Thái Tông công ty trương dùng pháp trị kết phù hợp với đức trị. Chính sự kết thích hợp hài hòa, mềm dẻo này mà xã hội dưới thời trị bởi của Lý Thái Tông rất phát triển.
Xem thêm: Vận Tốc Truyền Sóng Phụ Thuộc Vào A, Vận Tốc Truyền Sóng Phụ Thuộc Vàoa
Với công ty trương pháp trị, năm 1042, Lý Thái Tông đến soạn cỗ “Hình thư”. Đây là bộ chế độ thành văn trước tiên của nước ta, mở ra kỷ nguyên mới cho lịch sử hào hùng lập pháp của Đại Việt. Tiếc rằng bộ hiện tượng này tiếp đến bị giặc phương Bắc chiếm và tiêu hủy mất. Người đời sau chính vì thế mất đi một tư liệu quý.
Dù ban hành Hình thư, tuy thế Lý Thái Tông công ty trương ko nặng về hình phạt, coi trọng vấn đề cảm hóa tín đồ dân. Với đa số tội nhẹ, Lý Thái Tông định ra quy chế cho được lấy tiền chuộc tội. Vì vậy, thôn hội càng ngày ít có loạn.
Lý Thái Tông cũng là vị vua khôn cùng biết khoan mức độ dân. Mọi khi mất mùa, đói kém, hoặc giả tấn công trận trở về, vua đều bớt thuế đến dân. Bởi vì thế, nhân dân khôn cùng phấn khởi, nồng hậu quy thuận.
Vua Lý Thái Tông sống ngôi được 27 năm, mang đến năm 1054 thì băng hà, thọ 55 tuổi.
Văn võ song toàn, lại nhân hậu độ lượng, Lý Thái Tông xứng đáng được xếp là trong những vị vua sáng trong lịch sử hào hùng phong kiến Việt Nam.
Ở ngôi 27 năm, Lý Thái Tông thay đổi 6 niên hiệu: Thiên Thành (1028-1034), Thông Thụy (1034-1039), Càn Phù Hữu Đạo (1039-1042), Minh Đạo (1042-1044), Thiên Cảm Thánh Vũ (1044-1049), Sùng Hưng Đại Bảo (1049-1054).
